Net als tijdens andere historische schokken – de digitale transformatie van de jaren 2000 of de financiële crisis van 2008 bijvoorbeeld – zijn de ondernemingen niet voorbereid op de economische transitie en de bijhorende veranderingen en risico’s waarmee ze te maken zullen krijgen (zie het Global Risks Report 2021 van het WEF).

De uitdagingen die bedrijven in de komende jaren te wachten staan:

• • Koolstofbelasting – een nieuwe wetgeving zal koolstof- en ecologische compensaties opleggen.
• • Veranderingen in de markt – meer bewuste klanten kopen duurzame producten.
• • Behoud van talent – getalenteerde mensen willen werken voor zinvolle bedrijven.
• • Gebroken toeleveringsketens – klimatologische en sociale instabiliteit ondermijnen toeleveringsketens.
• • Stijgende kosten – de prijs van grondstoffen stijgt met de kost van energie.

Waar sommigen beperkingen waarnemen, zien anderen echte ontwikkelings- en groeikansen voor bedrijven.

Er liggen veel kansen voor het grijpen:

• Je kosten verminderen

• Je activiteiten optimaliseren

• Anticiperen op risico’s

• Sneller reageren op verzoeken van klanten

• Je reputatie opkrikken

• De betrokkenheid van je teams vergroten

• Nieuw talent aantrekken

• Je lokale verankering versterken

• De wetgeving voorblijven

• En nog veel meer…

De 6 fasen:

1- Een dreamteam samenstellen

➤ Begin met de leider:

De inzet en drive van de bedrijfsleider zijn essentieel om het bedrijf te transformeren. Word een duurzame leider!

Als hij zijn teams wil overtuigen en mobiliseren rond een duurzaam project, moet de leider zich onderscheiden door zijn visie en zijn vermogen om het project te dragen.

Zodra de koers is uitgestippeld, de bestaansreden bepaald en de collectieve steun bevestigd, krijgt de rol van de bedrijfsleider een heel nieuwe dimensie: een nieuwe (eco)systemische, open en regeneratieve houding aannemen en ervoor zorgen dat de teams transparantie, vertrouwen en steun genieten.
Word een duurzame, inspirerende en geïnspireerde leider!

Vorm een duurzaam comité om verandering op gang te brengen!

Zodra je teams hiervan bewust zijn gemaakt en de basis is gelegd, kun je aan de slag!

Voordat je aan de volgende stappen begint, moet je een werkgroep opzetten die zal instaan voor het project en voor de toepassing van de nieuwe strategieën in de verschillende teams. Stel werkregels op. Idealiter is het comité:

• Divers: gender, leeftijd en vooral verantwoordelijkheidsniveau (directie, werknemers, managers, enz.);
• Eerlijk: elk lid van de groep heeft hetzelfde gewicht bij de besluitvorming;
• Verantwoordelijk: besluiten van de werkgroep moeten binnen de organisatie worden uitgevoerd;
• Transparant: speel open kaart! Geef de nodige informatie door (budget, tijd, doelstellingen) zodat de groep passende strategieën kan ontwikkelen.

2 – Het bewustzijn van het team verhogen

➤ De eerste stap in elke transformatie is informatie!
Begin met jezelf inzicht te geven in de uitdagingen van duurzaamheid en maak je teams/collega’s bewust van de kansen die duurzame ontwikkeling aanbiedt. Creëer enthousiasme voor het project en breng de teams samen rond een gemeenschappelijk project.

➤ Betrek je medewerkers er dan bij!

“Alleen gaan we sneller, samen gaan we verder”.

Dit soort transformatie zet de hele organisatie, van medewerkers tot management, op zijn kop. Vandaar het belang om medewerkers er vanaf het prille begin bij te betrekken. Zo krijgen ze het gevoel dat ze een aandeel hebben in het proces en samen oplossingen kunnen bedenken die echt zullen bijdragen tot de transformatie.

Bouw samen een nieuw model!

➤ Maak de teams bewust!
Klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit en sociale ongelijkheid zijn complexe en weinig aantrekkelijke onderwerpen. Bovendien lijken de gevolgen van deze uitdagingen ver weg en nogal abstract. Het menselijk brein leeft trouwens in het nu en houdt van eenvoudige, tastbare concepten. Het is bijna onmogelijk om ons de impact voor te stellen van onze gedragingen binnen 25 of 30 jaar: onze hersenen worden gemotiveerd door korte-termijnprikkels en onmiddellijke beloningen.
Bewustwording in onze teams is dan ook een delicate fase die fijngevoeligheid en luistervaardigheid vereist.

3 – Vind je organisatie opnieuw uit

Vandaag beperken bedrijven zich niet langer tot winstbejag. Ze moeten een platform zijn (of worden) voor de creatie van waarde die ecologische, sociale en economische ecosystemen regenereert.

➤ Verduidelijk de basis voordat je veranderingen aanbrengt: wat is de bestaansreden van je bedrijf?

Bepaal je bestaansreden

De bestaansreden (‘purpose’) van een bedrijf verwijst naar de manier waarop het een rol in de maatschappij wil spelen (idealiter naast zijn louter economische activiteit).

Het gaat hier om visie en betekenis. In feite het DNA van het bedrijf!

Een bestaansreden die met de tijd meegaat …

Kies een bestaansreden in de richting van een samenleving die zorg draagt voor de mens, het milieu, ecosystemen en toekomstige generaties! Zo geef je een zinvolle richting aan de organisatie en vergroot je haar veerkracht.

Door die bestaansreden nu en dan op te frissen, verbreedt de organisatie haar uitzichten en mogelijkheden en versterkt ze haar positieve impact.

Helaas draait 95% van de bedrijven tegenwoordig in de ‘overlevingsmodus’. Ze investeren al hun energie in WAT ze doen, om ‘het nog beter te doen’, maar zonder regelmatig na te denken over de bestaansreden van hun activiteiten.

Slechts 5% van de bedrijven grijpt deze crises aan om zichzelf bewust opnieuw uit te vinden met het oog op een ‘beter bestaan’. Hierbij onderzoeken zij grondig de volgende vraagstukken:

HOE het bedrijf de wereld waarneemt – zijn invalshoek

WAAROM het bedrijf bestaat – zijn bestaansreden (missie)

WIE het bedrijf is – zijn kernwaarden en identiteit

4 – Meet je impact:

Analyseer de huidige situatie voordat je begint. Effectmetingen zijn de ideale manier om de vooruitgang van de organisatie te controleren en te beoordelen. Stel prestatieverslagen op met daarin details zoals de vastgestelde indicatoren, de verzamelde gegevens en de activiteiten die binnen je bedrijf worden uitgevoerd.

➤ Waarom meten?

Laten we een eenvoudig en positief voorbeeld nemen: je gaat op vakantie en de steward(ess) vertelt je dat je koffer te zwaar is.

➤ Je hebt twee opties:

• de toeslag betalen (// koolstofbelasting)
• of het gewicht van je koffer verminderen (// vermindering van de koolstofuitstoot)

In beide gevallen moet je het begin- en eindgewicht weten om uit te rekenen welke vermindering vereist is!

5 – Bepaal je doelstellingen

Ondanks de urgentie kiezen we waarvoor wij gaan vechten!
Om effectief te zijn, moet je gefocust blijven. Op dit moment treedt de (hogerop opgerichte) werkgroep in actie. Hij vertegenwoordigt je bedrijf (alle functies en verantwoordelijkheden). Geef de werkgroep de taak om de werkdossiers, projecten en doelstellingen te definiëren aan de hand van de effecten die jullie zojuist samen hebben gemeten.
Kies samen het (de) gebied(en) waarop je je gaat richten om de transformatie op gang te brengen.

Bepaal je doelstellingen:

De tijd is aangebroken om de volgende fase in je transformatie te bepalen. Duurzaam worden beperkt zich niet tot terugkijken of focussen op het heden. Je moet ook vooruitkijken. Welke gebieden heb je gekozen? Wat zijn je doelstellingen?

➤ Definieer je doelstellingen op ‘SMART’-e wijze.

6 – Actie!

Heb je stap 1 tot en met 5 correct volbracht? Je bent klaar om actie te ondernemen!

Je hebt er alvast uren werk in gestoken, of zelfs dagen. Verspil die niet door andere dringende zaken voorrang te geven.
Onderneem nu actie!

➤ Activeer je duurzaam comité

Duurzaamheid is niet de taak van één persoon. We hebben het er aan het begin van dit artikel al over gehad: het is belangrijk om je werknemers te betrekken bij de beslissingen en transformatie van je bedrijf.
Je hebt een werkgroep opgezet om een duurzame strategie toe te passen. Zij zijn je beste vertegenwoordigers om de doelstellingen op hun niveau uit te werken.

➤ Houd ze actief!
➤ Communiceer!

Je begint eindelijk aan het grote duurzaamheidsavontuur! En je wilt het delen met je klanten. Weet dat communicatie over je duurzame strategie vandaag net zo belangrijk is als de overige communicatie.

➤ Hoe meer we erover praten, hoe beter!

‍

‍

Over de auteur

Nicolas Henry is medeoprichter van Pulsitive.impact en een schepper van positieve effecten.Hij helpt organisaties duurzame praktijken en strategieën in te voeren via informatie, trainingen transformatie. Hij is ook medeoprichter van de TEDxULB en TheWonder, het duurzaamheidsfestival in Brussel.